خانه طباطبایی ها: خنکای تابستان در سرداب و اتاق های تابستانه - زنگ قلاب بافی

خانه طباطبایی یکی از خانه های تاریخی کاشان است که همه روزه میزبان گردشگرهای زیادی از ایران و خارج از کشور است. این خانه به لحاظ معماری از برجسته ترین آثار تاریخی شهر کاشان است که بخش های مختلفی دارد و هر بخش آن معماری خاص خود را داشته و خصوصیاتی ویژه دارد. در گزارش قبلی خبرنگاران از خانه طباطبایی ها با هم نگاهی به شاه نشین این خانه انداختیم که می توانید این مطلب را در لینک روبرو بخوانید. در این قسمت و به مناسب اولین روز تابستان با هم سری به سرداب و اتاق های تابستانه خانه طباطبایی ها می زنیم تا ببینیم چگونه در گذشته و در گرمای سوزان کاشان در تابستان این قسمت های خانه خنک نگه داشته می شده است. با گزارش تصویری خبرنگاران همراه باشید، با این شرح که مطلب این گزارش برگرفته از شرحات راهنمای این خانه تاریخی است.

سرداب مرکزی

سرداب مرکزی در قسمت شمال و زیر ایوان مهتابی و پنج دری نشیمن واقع شده است و به نام ها زیر زمین و حوضخانه شبستان معروف است. پایین بودن سطح سرداب (10 الی 12 متر از سطح کوچه، وجود بادگیر بلند مرکزی همراه با کانال های نای کش که جریان هوا را به صورت منظم در سرداب پخش می نماید، باعث ایجاد دمایی معتدل (حدود 24 درجه سانتی گراد) و پناهگاه خوبی در برابر تابش آفتاب بلند کویری در فصل تابستان می شده است.

بعلاوه با ساخت نیم طبقه هایی در دو طرف سرداب که پیر رو یا پیر نشین نامیده می شوند، استفاده از هوای خنک سرداب را برای افراد سالمند ممکن می سازد. بادگیر سرداب مرکزی به عنوان تهویه و هواساز مانند سیستم تنفس عمل می نماید و از طریق کانال های نای کش زیر زمینی و دست کن، هوای خنک شده را در تمام سرداب به گردش در می آورد و رطوبت سطح زمین را تبخیر نموده و در نتیجه از نشست ساختمان و تالار نشیمن هم جلوگیری می نماید.

تالار تابستانه

در غرب بخش بیرونی، اتاق های به هم پیوسته ای وجود دارد که در اصل تالار بهاری - تابستانی بخش بیرونی است.

این اتاق ها در جهت غربی و جنوب غربی ساخته شده اند که در نتیجه آفتاب گیری کمتری دارند.

سقف بلند این اتاق ها باعث دوران و گردش هوای بیشتری می گردد.

در نتیجه از محبوس شدن گرما در محیط جلوگیری می گردد.

دو ردیف درب های روبروی هم در این اتاق ها وجود دارد که با باز شدن و ارتباط با هوای آزاد حیاط، عمل گردش هوا به آسانی انجام می گردد.

در مجموع آشنایی با روش هایی که گذشتگان برای خنک کردن خانه ها در زمان خود به کار می بردند، بسیار جالب و الهام بخش هستند و حضور در خانه های تاریخی می تواند ما را با این ویژگی های معماری بیشتر آشنا کند. اگر شما هم قبلا در خانه طباطبایی ها حضور داشته اید، نظر خود را با خبرنگاران و خوانندگان ما در میان بگذارید.