امامزاده ای گمنام در ده ونک ، شخصیتی که هم قاضی بود و هم صابر - زنگ قلاب بافی

خبرنگاران - رضا نیکنام : ابوالقاسم علی بن محمد، ملقب به قاضی الصابر، از نوادگان امام سجاد(ع) و از بزرگ ترین و برجسته ترین عالمان و فقهای دینی زمان خود بود که نزدیک به 900 سال از فوت آن عالم جلیل القدر می گذرد. مطالعه اسناد تاریخی به جا مانده حکایت از آن دارد که قاضی الصابر متولد همان ده ونک است البته اهالی ده ونک هم سینه به سینه این موضوع را برای نسل های مختلف خود روایت نموده اند. اسناد حکایت از آن دارد که او قبل از سال 480 قمری در این محل چشم به دنیا گگردده و تا سال 555 قمری که مطابق با دوران پادشان سلجوقی بوده زندگی می نموده است. بقعه او در ابتدا محفل برگزاری مجالس علمی و دینی بوده و مریدان زیادی هم داشته است.

خواندنی های بیشتر را اینجا دنبال کنید

چرا قاضی الصابر؟

نام کامل او حضرت علی بن محمد و کنیه شریفش ابوالقاسم بوده است و به واسطه اینکه در دوران حیاتش مردم برای حل مسائل و رسیدگی به شکایات و اختلافات فردی و اجتماعی نزد او مراجعه می کردند به قاضی الصابر مشهور می گردد. آن حضرت با دقت و صبر و حوصله و متانت، شکایات و قضایای مطروحه را آنالیز و از حقوق صاحبان حق و مظلومین دفاع می کرد و داد دادخواهان را از متعدیان و ستمگران گرفته و حق را به ذی حق می رسانید، لذا صبر و بردباری او زبانزد خاص و عام شده بود.

باغ وقفی مستوفی الممالک در ونک

بقعه متبرکه امامزاده قاضی الصابر(ع) در روستای ونک پشت دانشگاه الزهرا(س) واقع شده است. این بقعه سال 1302 هجری قمری به وسیله مرحوم میرزا یوسف مستوفی الممالک صدراعظم ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد. سال 1303 هجری قمری بود که میرزا یوسف مستوفی الممالک صدراعظم ناصرالدین شاه، وقتی داشت باغ وقفی بزرگ خود را در ونک آباد می کرد، بقعه هشت ضلعی زیبایی هم بر مرقد ابوالقاسم علی بن محمد معروف به قاضی الصابر(ع) ساخت که سنگ مرمر با خطوط و اشعار شیوا و ضریح چوبی و تزیینات کاشیکاری و حسن سلیقه فراوان در آن به کار برد و اینک بقعه مزبور در ضلع جنوبی باغ وقفی که خود از اماکن مجذوب نماینده و دیدنی شمیرانات است به صورت آباد و معمور دایر و زیارتگاه عموم است.

تاریخ ساخت و یا بازسازی این بقعه متبرکه طبق آنالیز های اجرا شده در سال 1298 ق شروع و در سال 1299 ق در عهد سلطنت ناصرالدین شاه به اتمام رسیده است. سنگ قبر مطهر آقا از جنس مرمر به طول 148 و عرض آن 60 و ارتفاع آن 67 سانتیمتر است که بر سطح فوقانی آن اشعار و کتیبه هایی به این توضیح با خط نستعلیق برجسته به وسیله استاد عبدالرسول یزدی که ساکن تهران بوده با این مضمون حجاری و مزین شده است: طُوبی مَن اَصبَرَ بِقضاء الله این مرقد منور و تربت مطهر امامزاده ذوالمفاخر حضرت ابوالقاسم علی بن محمد معروف به قاضی الصابر است.

متولیان در حیاط بقعه آرمیده اند

بقعه امامزاده قاضی الصابر در طول دوران های گذشته متولیان زیادی به خود دیده اما در زمان قاجار بود که برای نخستین بار دربار ناصری، تولیت امامزاده را به آقا سید یدالله خلف بزرگ رودباری می سپارد. مزار تعدادی از همین متولیان قدیمی اتفاقاً در حیاط امامزاده واقع شده است.

این مکان زیارتی در یکی از کوچه های قدیمی ده ونک به نام کوچه امامزاده قرار گرفته است. ساختمان از خشت و گل بوده و بیش از 700 سال قدمت دارد. تا زمان قاجار، به دلیل جنگ ها و حوادث گوناگون طبیعی مخروبه بود و در زمان ناصرالدین شاه بازسازی و به مرور به صورت آجری بازسازی شد. خیلی ها معتقدند این بقعه شبیه بارگاه امام علی(ع) در کوفه است شاید دلیل این تشبیه بنای هشت ضلعی بقعه باشد. حیاط باصفای این بقعه هم همیشه پر از زائرانی است که ترجیح می دهند در سایه سار درختان قدیمی و کهنش کنار خانواده هم زیارتنامه ای زمزمه نمایند و با خدای خود عبادت نمایند هم از بودن با هم لذت ببرند.