بزرگترین غارهای ایران را بشناسید - زنگ قلاب بافی

غارها از مهم ترین جاهای تماشای ایران هستند؛ دنیاهایی اسرارآمیز و پر از شگفتی که افراد بسیاری را به سمت خود جذب می نمایند. اگر تا به امروز به کاوش در یک غار رفته باشید، بدون شک، متوجه زیبایی پنهان و حیرت انگیز آن ها شده اید و می دانید که غارها مکان هایی مخوف با صداهای عجیب و غریب و خفاش های ترسناک نیستند.

به گفته نظام دوست، عضو هیئت موسس انجمن غار و غارشناسی، ایران بیش از 2500 غار شناسایی شده دارد که کمتر از یک درصد از آن ها غارهای باستانی و تاریخی هستند. البته باید بدانید که غار، تعاریف متفاوتی دارد. غار از نظر زمین شناسی به حفره ایاطلاق می گردد که بر اثر حل شدن سنگ ها با آب و ذوب شدن یخ ها به وجود آمده اند؛ به این ترتیب، غارهای دست کند و غارهای افقی به عنوان غار شناخته نمی شوند. غار دست کند، غاری است که به وسیله انسان و در دوره های مختلف ساخته شده و غارهای افقی نیز به غارهایی گفته می گردد که در جهت رودها یا چشمه ها به وجود آمده اند.

کشور ایران، بهشتی برای غارنوردان داخلی و خارجی است و همه ساله، افراد بسیاری برای بازدید از این غارها به منطقه ها مختلف کشور سفر می نمایند. در ادامه شما را با بزرگترین غارهای ایران آشنا خواهیم کرد و شما را به سفری در دنیای اعجاب انگیز آن ها خواهیم برد.

1. غار کتله خور؛ زنجان

• نوع غار: آهکی
• طول جهت کشف شده غار: 30 کیلومتر (بخش زیادی از غار، قابل دسترسی نیست)
• امکانات رفاهی: مناسب
• آدرس: 155 کیلومتری جنوب زنجان، شهرستان خدابنده، شهر گرماب (مشاهده روی نقشه)

غار آهکی کتله خور، یکی از زیباترین غارهای ایران است که از نظر قدمت، وسعت، تعداد طبقات و تنوع در تشکیل قندیل ها، از غارهای منحصربه فرد دنیا محسوب می گردد. این غار قبل از سال 1300 کشف و 30 سال بعد به وسیله فردی بنام سید اسدالله جمالی به ثبت رسید. غار کتله خور، جهت های کشف نشده بسیاری دارد و تا به امروز انتهای آن پیدا نشده است. در حال حاضر حدود 30 کیلومتر از غار کتله خور شناسایی و نقشه برداری 22 کیلومتر از این محدوده اجرا شده؛ اما فقط یک جهت 1200 متری، آن هم در طبقه اول غار برای بازدید گردشگران مهیا شده است.

جالب است بدانید که بر اساس شواهد و آنالیز های اجرا شده غار کتله خور به غار علیصدر در همدان متصل می گردد و این دو غار به لحاظ قدمت تقریبا همسن هستند؛ البته از چند جهت با هم تفاوت دارند. به طور مثال، آهک های غار کتله خور نسبت به آهک های غار علیصدر بسیار خالص تر هستند و به همین علت، کتله خور، غار زیباتری است؛ زیرا درجه خلوصآهک ها موجب شفافیت آن ها و در نتیجه عبور نور از قندیل ها می گردد.

برای بازدید از غار کتله خور باید به شهر گرماب در استان زنجان بروید. سپس از سه جهت جاده آسفالته زنجان - سلطانیه و سپس خدابنده - گرماب؛ جاده زنجان - بیجار - گرماب و جاده همدان- کبودر آهنگ، خود را به این غار برسانید. اگر از تهران به سمت این غار می روید، وارد آزادراه تهران - قزوین شوید و پس از عبور از شهر ابهر، به سمت قیدار و گرماب بروید. اگر هم از زنجان حرکت می کنید، جهت زرین آباد و پس از آن گرماب را انتخاب کنید.

2. غار چال نخجیر؛ مرکزی

• آثار ملی ایران
• طول جهت کشف شده غار: هشت تا 14 کیلومتر (بخش زیادی از غار، قابل دسترسی نیست)
• نوع غار: آهکی
• امکانات رفاهی: مناسب
• آدرس: استان مرکزی، 11 کیلومتری شمال شرق دلیجان، حد فاصل نراق - دلیجان، دامنه کوه تخت (مشاهده روی نقشه)

غار چال نخجیر در استان مرکزی تا قبل از کشف غار کتله خور بنام عروس غارهای خاورمیانه معروف بود. این غار که به دوره سوم زمین شناسی (70 میلیون سال قبل) تعلق دارد، در سال 1367 در اثر وقوع یک انفجار در نزدیکی دهانه آن کشف شد. 95 درصد از دیواره های این غار سه طبقه با رسوبات آهکی و بقیه با سنگ پوشش داده شده است. تا به امروز چهار کیلومتر از غار چال نخجیر به وسیله افراد محلی و غارنوردان کشف شده است و گفته می گردد که عمق آن، حدود هشت تا 14 کیلومتر است. ضمناً، 1200 متر از غار برای بازدید عموم کف سازی، ایمن سازی و نورپردازی شده است. از دیگر ویژگی های منحصربه فرد غار، زنده بودن آن است؛ به این معنا که اگر جایی از غار تخریب گردد یا ترک بخورد در طول سال های متمادی ترمیم خواهد شد.

اسفنج های بلورین، منشورها، کلیست و باغ های مرجانی، دالان ها، حوضچه های گوناگون و تالارهای مختلف مانند تالار چهلستون از جمله تماشای های غار چال نخجیر هستند. متاسفانه بازدیدهای فراوان، نگهداری نامناسب و برگزاری مرنام عروسی در غار چال نخجیر، آسیب های جدی به این غار زده است و امید می رود که مراقبت کافی از این غار به وسیله مسئولان و بازتماشامایندگان به عمل آید. برای دسترسی به غار چال نخجیر، پس از گذشتن از شهر دلیجان، وارد جاده نراق شوید و پس از طی حدود 10 کیلومتر، به سمت غار بروید.

3. غار علیصدر؛ همدان

• آثار ملی ایران
• نوع غار: تالابی و آبی
• طول جهت کشف شده غار: 12 کیلومتر (بخش زیادی از غار، قابل دسترسی نیست)
• امکانات رفاهی: مناسب
• آدرس: 75 کیلومتری شمال غربی همدان، کبودرآهنگ، بخش گل تپه، روستای علیصدر، ارتفاعات ساری قیه (مشاهده روی نقشه)

غار علیصدر، یکی از محبوب ترین جاذبه های تماشای استان همدان است که در سال 1387 به عنوان بیست و سومین اثر طبیعی ملی ایران به ثبت رسید. این غار تنها غار تالابی ایران و از معدود غارهای آبی قابل قایقرانی دنیا است که طولانی ترین جهت قایقرانی در غار را دارد. علیصدر بعلاوه یکی از بزر گترین غارهای آبی دنیا است که قدمت آن به دوران دوم زمین شناسی یا ژوارسیک (190-136 میلیون سال قبل) بر می گردد.

در بازدید از غار علیصدر ابتدا از دالان های پرپیچ و خمی عبور می کنید و سپس ادامه جهت را با قایق های پدالی در دالان های زیبا و دهلیزهای متعدد و چشم نواز ادامه می دهید. از مجموعه رشته آب ها در داخل غار علیصدر، دریاچه هایی به وجود آمده اند که عبور از آن ها تنها با قایق میسر است. بازدید شما به دو صورت نیمه جهت و تمام جهت به مسافت های 1,250 و 4,000 متر است. در تمام جهت، قندیل ها، سنگ ها و مجسمه هایی به شکل های عجیب و غریب یا شبیه حیوانات می بینید که در میان آن ها می توان به پنجه عقاب، مجسمه آزادی، شیر دو سر، کبوتر، قایق وارونه، خوشه انگور، گل کلم و سنگی شبیه نام مبارک الله اشاره نمود.

غار علیصدر، تالارهای متعددی دارد که تالار آزادی با طول 100 متر، عرض 60 متر و ارتفاع 40 متر، مشهور ترین این تالارها است. جالب است بدانید که تا به امروز نزدیک به 12 کیلومتر از دهلیزها و جهتهای غار شناسایی شده و تنها 2.2 کیلومتر از آن مورد بازدید علاقه مندان قرار می گیرد. برای تماشا غار علیصدر باید راهی استان همدان و شهر کبودرآهنگ شوید. دسترسی به این غار بسیار ساده است و شما می توانید با ماشین شخصی یا وسایل حمل و نقل عمومی به وسیله سه جهت به علیصدر برسید. جهت اول از شهر همدان و جاده همدان به بیجار شروع می گردد و شما باید از سه راهی نوژه به طرف غار علیصدر حرکت کنید. جهت دوم از شهر کبودرآهنگ و جاده علیصدر و جهت سوم از شهر شیرین سو، و جاده علیصدر، شما را به این غار می رساند.

4. غار قوری قلعه؛ کرمانشاه

• آثار ملی ایران
• طول جهت کشف شده غار: 12 کیلومتر (بخش زیادی از غار، قابل دسترسی نیست)
• نوع غار: آبی
• آدرس: 87 کیلومتری کرمانشاه، 25 کیلومتری شهرستان روانسر (مشاهده روی نقشه)

غار قوری قلعه یا قوری قالا، یکی از مشهورترین آثار طبیعی کشور در استان کرمانشاه است که قدمت آن به بیش از 65 میلیون سال برمی گردد. یکی از مهم ترین ویژگی های منحصربه فرد این غار، وسعت آن است که در میان دیگر غارهای آبی قاره کهن، مقام اول را کسب نموده است. غار قوری قلعه، 12 کیلومتر طول و بیش از سه هزار متر عمق دارد و در سال 1355 و به وسیله گروهی از غارشناسان انگلستان شناسایی شده است.

مهم ترین ویژگی غار قوری قلعه، وجود چهار آبشار با ارتفاع 10 تا 12 متر در عمق حدود 3000 متری است. طبیعت زیبای منطقه، منظره جنگلی در یکی از تماشایی ترین دره های استان کرمانشاه و چشمه های متعدد از جمله جاذبه هایی هستند که این غار را در میان گردشگران مشهور نموده اند. دما و رطوبت در تمامی فصول سال، در این غار مناسب است. برای دسترسی به این غار به سمت کرمانشاه بروید و سپس جهت را 25 کیلومتر به سمت پاوه ادامه دهید تا به روانسر برسید. در ادامه با توجه به تابلوهای راهنما به روستای قوری قلعه بروید؛ روستای قوری قلعه در سمت چپ جاده و غار در سمت راست جاده قرار گرفته است و کل جهت دسترسی آسفالت است.

5. غار نمکدان؛ قشم

• طول جهت کشف شده غار: 6.4 کیلومتر (بزرگترین غار کشف شده در کوه نمکی قشم)
• نوع غار: غار نمکی
• امکانات رفاهی: کم
• آدرس: استان هرمزگان، 90 کیلومتری شهر قشم (مشاهده روی نقشه)

غار نمکدان قشم که با نام غار نمکی نیز شناخته می گردد، از محبوب ترین جاهای تماشای قشم به شمار می رود. کوه نمکی قشم که یکی از عجایب هفت گانه خلیج فارس به شمار میرود، چند غار را در خود جای داده است که بزرگ ترین آن ها غار نمکدان قشم با طول حدود 6.4 کیلومتر است. بر اساس تحقیقات انجام شده، قدمت نمک های غار به دوره پیش از کامبرین برمی گردد و عمر آن ها بیش از 570 سال است.

غار نمکدان قشم، طولانی ترین غار نمکی دنیا است. این غار تقریبا افقی است و شیب کمی دارد. برای سفر به غار نمکدان می توانید از سه بندر باسعیدو، سلخ و گورمی راهی شوید و سپس از جاده ای شوسه ای عبور کنید. بین جاده همجوار ساحل تا ورودی غار حدود دو کیلومتر فاصله است که باید آن را پیاده بروید. دهانه اصلی غار به سمت جنوب است و تا عمق حدود 20 متری آن احتیاجی به استفاده از چراغ قوه ندارید. گردشگران می توانند تا عمق 100 متری این غار را پیمایش نمایند؛ اما برای رفتن به بخش های داخلی این غار باید تجهیزات کافی به همراه داشته باشند.

6. غار دانیال؛ مازندران

• طول جهت کشف شده غار: دو کیلومتر
• نوع غار: آبی و رودخانه ای
• آدرس: مازندران، سلمانشهر، روستای دانیال (مشاهده روی نقشه)

غار دانیال، یکی از زیباترین غارهای ایران است که ارتفاع سقف تا کف آن به 75 متر می رسد و طول آن، بیش از دو کیلومتر است. دهانه اصلی غار دانیال که به عنوان دومین غار بزرگ رودخانه ای ایران شناخته می گردد، از سطح دریا 160 کیلومتر ارتفاع دارد. آب داخل غار از چند چشمه با شعب مختلف سرچشمه می گیرد و بسیار زلال است. هوای داخل غار دانیال، 23 درجه سانتی گرادو دمای آب نیز 17 درجه سانتی گراد است. این دما در تمام طول سال ثابت است. انواع جانوران مانند خفاش ها، قورباغه ها، خرچنگ ها، عنکبوت ها و موش ها در این غار تاریک زندگی می نمایند.

برای دسترسی به غار دانیال، در جهت چالوس به تنکابن و از کنار پروژه هتل قو، در جهتی پنج کیلومتری به سمت سلمانشهر و روستای دانیال بروید. در انتهای روستا پس از گذشتن از یک پل چوبی وارد یک جهت خاکی و نسبتا ناهموار به طول دو کیلومتر می شوید. در انتهای روستا پیش از شیب، وارد جاده فرعی دست چپ شوید و تا آخرین ویلا جهت را ادامه دهید. از ماشین پیاده شوید و از رودخانه عبور کنید. پس از رسیدن به دومین انشعاب جهت سمت چپ را به سمت بالا تا زیر دیواره ای سفید رنگ ادامه دهید. دهانه غار رو به شمال غربی است و درست در زیر این دیواره قرار گرفته است.

7. غار دنگزلو؛ اصفهان

• طول جهت کشف شده غار: 1600 متر (بخشی از این جهت، قابل پیمایش است)
• نوع غار: آبی آهکی
• آدرس: اصفهان، سمیرم، بخش پادنا، ضلع شمال شرقی کوه دنا، روستای دنگزلو

غار دنگزلو، یکی از زیباترین غارهای استان اصفهان است که شباهت زیادی به غار علیصدر دارد و شامل تالارهای بزرگ با ارتفاع سقف 10 متر و هفت تالاب با عمق آب بیش از هفت متر می گردد. این غار آبی در بالادست یکی از سرشاخه های رودخانه ماربر واقع شده است و دارای سه حوضچه آبی است. بازتماشامایندگان برای عبور از تالاب های غار دنگزلو از قایق استفاده می نمایند. برای رسیدن به غار دنگزلو باید از سمیرم، 150 کیلومتر به سمت پادنا بروید تا به روستای دنگزلو بخش پادنا رسید. پس از رسیدن به پادنا، باید از بین باغ های سیب و حاشیه رودخانه دنگزلو پیاده روی کنید تا دهانه غار را ببینید.

8. غار پراو؛ کرمانشاه

• میراث طبیعی ایران
• طول جهت کشف شده غار: 1454 متر
• امکانات رفاهی: ندارد
• آدرس: استان کرمانشاه، کوه پراو، میان کوه طاق بستان و کوه بیستون (مشاهده روی نقشه)

غار پراو در سال 1351 به وسیله گروهای انگلیسی در کرمانشاه کشف شد. این غار با طول 1454 متر و ارتفاع 752 متر تا قبل از کاوش در غار جوجار به عنوان عمیق ترین غار ایران شناخته می شد. جالب است بدانید که درباره غار پراو، افسانه های زیادی وجود دارد و برخی ادعا می نمایند که این غار به مقدار کهکشان راه شیری طولانی است. پراو به معنای آب است و این غار نیز در جهت حرکت جریان های آبی و آهکی قرار گرفته است. 26 حلقه چاه در غار پراو وجود دارد که عمیق ترین آن ها، چاه شماره 16 با عمق 42 متر است.

غار پراو یکی از حادثه خیزترین منطقه ها غاری ایران است؛ اما این مکان در حال حاضر ایمن سازی شده است و مکانی مناسب برای تمرین غارنوردان به شمار می آید. این غار، یک غار سرد و عمودی است و برای ورود به آن باید در ابتدا کوه را تا ارتفاع 3050 متری بالا بروید. غار پراو زمانی بزرگترین غار عمودی دنیا بود و با عنوان اورست غارهای دنیا شناخته می شد؛ اما امروز با کشف غارهای عمیق دیگر در رتبه 220 قرار گرفته است.

9. غار جوجار؛ کرمانشاه

• طول جهت کشف شده غار: 1097 متر
• نوع غار: آهکی
• امکانات رفاهی: ندارد
• آدرس: استان کرمانشاه، ارتفاع 2900 متری فلات پرو در شمال منطقه چالابه

غار جوجار با 1300 متر عمق، عمیق ترین غار ایران در استان کرمانشاه است که چند چشمه و سفره آب زیرزمینی بزرگ از آن تغذیه می نمایند. این غار در فلات شمالی پراو در قسمت شمال غرب قله شاآودالان قرار گرفته است و محوطه زیبا و چشمه سارهای گوارا و دائمی آن، محلی برای سرگرمی کوهنوردان است.

در گذشته، دهانه غار جوجار به طور هولناکی با قطر زیاد رو به آسمان قرار گرفته و با شیب تندی از سوی شرق به پایین کشیده شده بود؛ اما در حال حاضر، دهانه غار در ارتفاع 2900 متری فلات پراو با شیب ملایم و پلکانی با سنگ های صاف و صیقلی و رسوباتی قابل دسترس برای عموم است.

غار عمودی جوجار در بیشتر قسمت های خود احتیاج به استفاده از طناب داشته و حتی در قسمت هایی احتیاج به صعود از معابر یخی را دارد. جالب است بدانید که غارنوردان ایرانی و حتی خارجی تا به امروز پیروز به پیمایش این غار تا انتهای آن نشده اند.

10. غار رودافشان؛ تهران

• آثار ملی ایران
• طول جهت کشف شده غار: 800 متر (جهت گردشگران)
• نوع غار: آهکی
• امکانات رفاهی: مناسب
• آدرس: تهران، جاده فیروزکوه، روستای رودافشان (مشاهده روی نقشه)

غار رودافشان با دهانه ای بزرگ، یکی از برترین مقاصد گردشگری یک روزه در اطراف تهران است. دهانه بیضی شکل این غار با ارتفاع حدود 20 متر و طولی بالغ بر 29 متر، یکی از سه دهانه بزرگ غارها در ایران به شمار می آید. غار رودافشان در ارتفاع 1945 متری از سطح دریا قرار گرفته است و برای رسیدن به آن باید حدود 20 دقیقه کوهنوردی کنید. این غار، بعلاوه محل زندگی گونه ای از خفاش ها است.

برای دسترسی به غار رودافشان، وارده جاده تهران - فیروزکوه شوید تا حدود 25 کیلومتر قبل از فیروزکوه، به منطقه سید آباد برسید. در این منطقه پس از تماشا تابلوی غار رودافشان به سمت راست بپیچید. پس از طی کردن 10 کیلومتر و با عبور از روستای کلاک به یک دو راهی خواهید رسید که جهت سمت راست به روستای مشهد و جهت سمت چپ به سمت روستای رودافشان می رود. پس از عبور از روستا، به پارکینگ مخصوص غار رودافشان خواهید رسید.

11. غار قیژلان؛ کرمانشاه

• طول جهت کشف شده غار: 763 متر
• نوع غار: آهکی

غار قیژلان در استان کرمانشاه، دومین غار عمیق ایران پس از غار جوجار است. جهت این غار بسیار تنگ و عبور از گذرگاه های آن، بسیار سخت است؛ به طوری که قیژلان را به عنوان یکی از سخت ترین غارهای ایران برای پیمایش می دانند.

12. غار کرفتو؛ کردستان

• آثار ملی ایران
• طول جهت کشف شده غار: 750 متر (بخش زیادی از غار، کشف و شناسایی نشده است)
• نوع غار: آهکی
• امکانات رفاهی: مناسب
• آدرس: استان کردستان، 67 کیلومتری شمال غرب شهر دیواندره، 70 کیلومتری شرق سقز (مشاهده روی نقشه)

غار کرفتو، یکی از غارهای اسرارآمیز و شگفت انگیز ایران است و از بزرگترین غارهای باستانی کشور محسوب می گردد. این غار در استان کردستان، در یک رشته کوه آهکی در شمال دره ای عمیق و زیبا قرار گرفته است و در اطراف آن پناهگاه ها، دخمه ها و حفره های متعددی دیده می گردد. در زمستان ها و هنگام سرما درون غار گرم و در تابستان به لحاظ کوران باد، داخل غار خنک است.

قدمت غار آهکی و باستانی کرفتو به دوران مزوزوئیک برمی گردد و این غار در زمان های مختلف مورد سکونت و استفاده انسان و جانورانی چون خفاش، کبوترچاهی و پرستو قرار گرفته است. از دلایل اهمیت غار کرفتو می توان به وجود کتیبه ای ارزشمند به خط یونانی در طبقه سوم اشاره نمود که بر اساس آن، این مکان را به هرکول، یکی از خدایان یونان باستان نسبت می دهند. این غار در دوران سوم زمین شناسی شکل گرفته و از میان آب بیرون آمده است و حتی اکنون نیز در برخی قسمت های داخل غار کرفتو، آب وجود دارد و برای تماشا برخی از جاهای مختلف آن باید از قایق های کوچک استفاده کرد.

غار کرفتو دارای معماری صخره ای و دست کند است و دهانه ورودی آن در ارتفاع 20 تا 25 متری از دامنه کوه قرار گرفته است که اکنون با یاری 180 پله می توان به راحتی از آن بالا رفت. جهت اصلی غار کرفتو نزدیک به 750 متر طول دارد و ارتفاع سقف آن از یک تا 12 متر فرق دارد.برای دسترسی به غار کرفتو باید به شهرستان دیواندره و سپس سقز بروید. بعد از طی کردن حدود 23 کیلومتر در جاده اصلی، با رسیدن به دوراهی تکاب از سمت راست وارد جاده ای فرعی شوید و 35 کیلومتر دیگر را در این جهت به سمت تکاب ادامه دهید. سپس از سمت چپ وارد جاده به سمت غار کرفتو شوید تا بعد از مسافتی چهار کیلومتری به غار کرفتو برسید.

13. غار آویشو؛ گیلان

• آثار ملی ایران
• طول جهت کشف شده غار: 740 متر
• نوع غار: آبی
• آدرس: استان گیلان، شاندرمن، روستای سیاهمرد (مشاهده روی نقشه)

غار آویشو از جاذبه های طبیعی ماسال در 40 کیلومتری جنوب غربی شاندرمن است. در ماسال بیش از 17 غار بزرگ و کوچک وجود دارد که بزرگ ترین آن ها غار آویشو در ارتفاع 1300 متری از سطح دریا است. عرض و ارتفاع دهانه غار، حدود 14 و 19 متر است؛ در حالی که خود غار، 150 متر عمق و 740 متر طول دارد. دو گونه متفاوت از خفاش، حلزون، پشه و آبدزدک در این غار زندگی می نمایند. برای دسترسی به غار آویشو به شاندرمن بروید و سپس به سمت روستای سیاه مرد و از آنجا به روستای چاله سرا حرکت کنید. سپس از کنار بقعه درویش شاه امیر، راه غار را در پیش بگیرید. یک جهت دیگر نیز از شاندرمن، روستای بنه سرا، روستای چاله سرا و بقعه شاه امیر می گذرد.

14. غار دوسر؛ یزد

• طول تالار کشف شده غار: 385 متر
• نوع غار: تالار غاری و زیرزمینی
• امکانات رفاهی: ندارد
• آدرس: استان یزد، مهریز

غار دو سر یا پشوم در مهریز یزد، یک غار فرسایشی منحصربه فرد است که به شکل گنبد ساخته شده است. این غار که در زمستان 1391 کشف شده، دارای بزرگترین تالار زیرزمینی ایران است و به عنوان چهارمین تالار بزرگ غاری در دنیا شناخته می گردد. مساحت تالار غار، حدود 81 هزار و 500 متر (به اندزه 14 زمین فوتبال) است. این تالار بیضی شکل، 385 متر طول، 265 متر عرض و 70 متر ارتفاع دارد. یکی از مشخصه های عجیب این تالار زیرزمینی، راسخ ماندن آن بدون حتی یک ستون است.

برای رسیدن به غار دو سر از یزد به سمت شهر مهریز حرکت کنید و سپس وارد جاده انحرافی شوید. پس از ورود به جاده خاکی و طی کردن 30 کیلومتر به غار پشوم یزد می رسید. پیش از رسیدن به دهانه غار، یک جهت پیاده روی در دشت با شیب آرام به فاصله 1.5 کیلومتر در انتظار شما است. در ابتدای ورود به غار با چاهی به عمق 19 متر و شیبی در حدود 70 درجه روبه رو خواهید شد و پس از عبور از این قسمت از غار و پیمودن جهت دستیابی به آبراهه، دوباره با چاهی روبه رو خواهید شد که عمق آن، 80 متر است. پس از عبور از این بخش به تالار غار دوسر خواهید رسید. توجه داشته باشید که در صورت عدم دسترسی به تجهیزات لازم و حرفه ای غارنوردی، بهتر است به غار پشوم وارد نشوید. ضمناً باید بدانید که این مکان، منطقه محافظت شده است و باید برای ورود به آن مجوز بگیرید.

15. غار سنگ شکنان؛ فارس

• آثار ملی ایران
• طول جهت کشف شده غار: 350 متر
• نوع غار: دست ساز
• آدرس: استان فارس، 185 کیلومتری جنوب شرق شیراز، سه کیلومتری جنوب شهر جهرم

غار سنگ شکنان جهرم که بین محلی ها بنام سنگ اِشکن مشهور است، بزرگ ترین غار دست ساز خاورمیانه و یکی از بزرگ ترین و زیباترین غارهای مصنوعی دنیا به شمار می آید که قدمتی بین 150 تا 200 سال دارد. یکی از شگفت انگیزترین موارد مربوط به این غار این است که تا به امروز با وجود کندن سنگ های بسیار به وسیله انسان ها، هیچ قسمتی از غار ریزش و سقوط نداشته است؛ زیرا ستون ها سقف غار را نگه داشته اند. عرض غار سنگ شکنان از 60 تا 130 متر متغیر است. در این غار می توان 100 ستون سنگی را دید که فضایی مجلل به غار سنگ شکنان داده اند.

16. غار سهولان؛ آذربایجان غربی

• طول جهت کشف شده غار: 300 متر
• نوع غار: آبی
• آدرس: استان آذربایجان غربی، مهاباد (مشاهده روی نقشه)

غار سهولان، دومین غار آبی ایران است که قدمت آن به دوران دوم زمین شناسی یعنی کرتاسه می رسد. قایق سواری در دریاچه ها و حوضچه ها، تماشای قندیل های زیبا و اشکال مختلف آهکی و گوش سپردن به صداهای سحرانگیز از جمله محبوب ترین فعالیت های گردشگری در این غار هستند. مساحت کشف شده غار سهولان، حدود دو هکتار، طول جهت آبی کشف شده، 300 متر، طول جهت خشکی کشف شده، 300 متر و ارتفاع سقف غار 50 متر است.

غار سهولان در روستای سهولان و در نزدیکی روستای عیسی کند، در جهت جاده فرعی (برهان) مهاباد - بوکان قرار گرفته است. شما می توانید با ماشین شخصی تا نزدیکی غار بروید و فقط جهت کوتاهی را پیاده روی کنید. یکی از تماشای های نزدیک غار سهولان، منطقه ای بنام جاذبه معکوس در کنار جاده است؛ در این منطقه، با وجود سرازیری جاده بر اثر کشش کوه، سرعت و شتاب اتومبیل کم می گردد.

17. غار خفاش؛ ایلام

• آثار ملی ایران
• طول جهت کشف شده غار: 255 متر
• آدرس: استان ایلام، پنج کیلومتری شمال شرقی دهلران در دامنه کوه سیاهکوه (مشاهده روی نقشه)

غار خفاش در استان ایلام با 255 متر طول، 30 متر عرض و 50 متر ارتفاع، محل زندگی بیش از 25 هزار خفاش در هفت گونه مختلف است. غار دهلران یکی از غارهای تاریخی عصر غارنشینی است که عمق برخی از دهلیزهای متعدد آن به 400 متر می رسد. برای ورود به این غار دو دهانه وجود دارد: ارتفاع دهانه غربی حدود 31 متر و عرض آن 30 متر است؛ اما به علت جهت صعب العبور، نمی توان از این دهانه وارد غار شد. دهانه جنوبی غار با 2.5 متر ارتفاع و 2.2 متر عرض، تنها ورودی غار است.

18. غار یخ مراد؛ البرز

• آثار ملی ایران
• طول جهت کشف شده غار: سه جهت، 20، 50 و 250 متری
• آدرس: استان البرز، چهار کیلومتری جنوب گچسر (مشاهده روی نقشه)

غارها معمولا دارای ستون های قندیل مانند آهکی در سقف یا کف (استالاکتیت و استالاگمیت) هستند؛ اما در غار یخ مراد با قدمتی از 50 تا 230 میلیون سال قبل در استان البرز، این قندیل های زیبا از یخ تشکیل شده اند و انعکاس نور در آن ها منظره ها فوق العاده ای خلق می نماید. این غار پرپیچ و خم دارای سه تالار، یک برکه و یک آبشار یخ زده است و یکی از معدود غارهای مطبق ایران به شمار می آید که در بخشی از آن چهار طبقه مجزا با اختلاف ارتفاع بیش از 30 متر دیده می گردد.

برای رسیدن به این غار با ارتفاع 2640 متر از سطح دریا، پس از ورود به جاده چالوس- کرج، در کیلومتر 60 جاده و بعد از روستای نسا، پلی وجود دارد که با عبور از آن به جاده ای خاکی می رسید. پس از طی 12 کیلومتر در این جاده خاکی با یک دوراهی روبه رو می شوید که جهت سمت چپ شما را به روستای آزادبر و جهت سمت راست شما را با دهانه غار می رساند. پس از یک ساعت پیاده روی در این جهت که نیم ساعت آن پیاده روی در جهتی با شیب کم و نیم ساعت دیگر کوهنوردی سبک است، پس از گذر از پل احداث شده روی رودخانه آزادبر، به دهانه غار می رسید.

19. غار ایوب؛ کرمان

• طول جهت کشف شده غار: 200 متر
• نوع غار: آذرین
• آدرس: کرمان، شهربابک، هفت کیلومتری جنوب شرقی شهر دهج (مشاهده روی نقشه)

غار ایوب، یکی از جاهای تماشای کرمان و بزرگترین غار آذرین ایران است که در ارتفاع 2876 متری کوه ایوب قرار گرفته است. یکی از ویژگی های مهم این غار، دهانه بسیار بزرگ آن است که عرضی 68 متری و ارتفاعی 98 متری دارد. غار ایوب از گدازه های آتشفشانی تشکیل شده است و در داخل آن، آثاری از دوره اشکانیان مشاهده می گردد.

برای دسترسی به غار ایوب، از جاده اصلی تهران - بندرعباس و از دوراهی جوزم بهره ببرید تا پس از طی کردن حدود 35 کیلومتر به این منطقه برسید. دهج بین کرمان و یزد قرار گرفته است. از سمت شهر یزد تا غار حدود 254 کیلومتر را باید طی کنید؛ در حالی که جهت شما از کرمان، حدود 239 کیلومتر است. در نظر داشته باشید که جهت دسترسی، شامل یک ساعت پیاده روی از صخره ای بنام بارانداز در پایین کوه تا دهانه غار نیز می گردد؛ پس کفش و وسایل مناسب به همراه داشته باشید.

20. غار دربند سنگسر؛ سمنان

• طول جهت کشف شده غار: 150 متر
• نوع غار: آهکی
• امکانات رفاهی: مناسب
• آدرس: استان سمنان، مهدی شهر (مشاهده روی نقشه)

غار دربند سنگسر یا غار مهدیشهر در شیبی تند در کمرکش کوهی آهکی بنام لهرد قرار گرفته است. این غار با 140 میلیون سال قدمت، از غارهای آهکی بزرگ ایران به شمار می آید و طول آن حدود 150 متر است. حداکثر ارتفاع از کف غار 30 متر است. ستون های بزرگ استلاگتیت و استلاگمیت و دیواره های آهکی از جاذبه های این غار هستند و با نورپردازی جلوه ای زیباتر یافته اند. برای دسترسی غار دربند سنگسر از جنوب شهمیرزاد، وارد جاده ای در سمت چپ خود شوید که به سوی باختر می رود. غار دربند بر فراز کوه بلندی در فاصله حدود 1.5 کیلومتری شمال شهر قرار گرفته است.

21. غار اسپهبد خورشید؛ مازندران

• آثار ملی ایران
• طول جهت کشف شده غار: 75 متر
• نوع غار: صخره ای
• امکانات رفاهی: ندارد
• آدرس: استان مازندران، 19 کیلومتری جنوب پل سفید، سوادکوه، خطیر کوه (مشاهده روی نقشه)

غار اسپهبد خورشید یک غار دست کند در سوادکوه است که طبق افسانه های محلی در زمان حمله اعراب به وسیله افراد ساکن در این منطقه ساخته شده است و اسپهبد خورید نیز نام فرمانده ای بود که سرپرستی این غار را بر عهده داشته است. غار اسپهبد خورشید در ارتفاع 1150 متری از سطح دریا روی کوه لاکمر و روبه روی کوه سرخل قرار گرفته است. این غار با قطر دهانه ای در حدود 90 متر، به عنوان بزرگترین طاق طبیعی دنیا شناخته می گردد. تالار داخل غار، دایره ای شکل و به درازای 75، عرض 35 و ارتفاع 15 متر است.

در مقابل غار اسپهبد خورشید، پرتگاه مهیبی قرار گرفته است که ورود به آن را بسیار مشکل می نماید. از نکات حیرت انگیز این غار، ورودی آب به داخل غار است که از بالا دست روستای کمر پشت ، جهت سنگی را به صورت جوی آب در آورده و آب را از داخل سنگ ها پس از طی مسافت زیاد به داخل غار راهنمایی می نموده است . برای دسترسی به غار از تهران، وارد جاده دماوند شوید و به سمت فیروزکوه حرکت کنید. با عبور از فیروزکوه و ادامه جهت پس از گذشتن از ورسک و کلیسای اوریم رودبار، در سمت راست با یک خروجی روبه رو خواهید شد که شما را به خطیر کوه می رساند. غار اسپهبد خورشید در این کوه واقع شده است.

اگر تا به امروز به این غارها سفر نموده اید و تجربه پیمایش آن ها را داشته اید در زیر همین مقاله، تجربیات خود را با خبرنگاران و کاربران به اشتراک بگذارید. بعلاوه اگر غارهای عمیق و طولی دیگری را در ایران می شناسید، آن ها را به ما معرفی کنید.

پرسش های متداول

قدیمی ترین غار ایران کدام است؟

غار یخ مراد، غار علیصدر و غار کتله خور قدیمی ترین غارهای ایران محسوب می شوند که بالغ بر 150 میلیون سال قدمت دارند.

زیباترین غار ایران کدام است؟

غار کتله خور یکی از زیباترین غارهای ایران محسوب می گردد و لقب عروس غارهای خاورمیانه را از چال نخجیر ربوده است؛ زیرا درجه خلوص آهک ها در این غار موجب شفافیت آن ها و در نتیجه عبور نور از قندیل ها می گردد.

کدام غار طولانی تین جهت قایق رانی را دارد؟

غار علیصدر تنها غار تالابی ایران و از معدود غارهای آبی قابل قایقرانی دنیا است که طولانی ترین جهت قایقرانی در غار را دارد.

بزرگترین تالار زیرزمینی ایران در کدام غار قرار گرفته است؟

غار دو سر یا پشوم دارای بزرگترین تالار زیرزمینی ایران است و به عنوان چهارمین تالار بزرگ غاری در دنیا شناخته می گردد.