شیرینی کله کنجی در لیست میراث ناملموس ایلام به ثبت رسیده است - زنگ قلاب بافی

کله کنجی شیرینی مقوی و سرشار از انرژی ایلامی هاست که به بهانه تهیه آن خانواده ها گرد هم جمع می شوند تا آن را برای طولانی ترین شب سال آماده نمایند. مواد اصلی تهیه آن، کنجد و خرمای خشک زی نوعی خرمای محلی است که بعد از تفت دادن آنها را باید از طریق چالگ و میه کوت که آن هم از عنصر ناملموس ثبت شده ایلامی هاست، کوبیده گردد.

کوبیدن خرما و کنجد در چالگ و میه کوت سخت ترین قسمت تهیه این شیرینی است که به قدرت زیاد احتیاج دارد. باید کنجدها در این هاون چوبی بزرگ به قدری کوبیده گردد تا روغن آن آزاد گردد. سپس خرما و کنجد را که طی چندین ساعت کوبیدن با یکدیگر خوب مخلوط شده است، به شکل دایره در می آورند. برای تهیه این حلوا یا شیرینی محلی از شاه دانه، زنجبیل، دارچین و خلال پسته و بادام هم استفاده می نمایند.

مهارت تهیه کله کنجی در سوم تیر سال 1399 به شماره 2122 در لیست آثار ناملموس به ثبت رسیده و بنا به گفته رائد ناصری فر، معاون میراث فرهنگی ایلام برای پاسداری از آن مستندی با همکاری صدا و سیما تهیه شده است. بعلاوه به عنوان محصول سنتی ایلام در بسته های استاندارد در بازارهای این استان به فروش می رسد.

چالگ و میه کوت از چوب درخت بلوط در سایز بزرگ از طریق بومیان ایلام ساخته می گردد که کاسه آن که چالگ نام دارد، حدود نیم متر است و دسته آن با نام میه کوت و شکل چکش است، حدود یک متر ارتفاع دارد. شیوه ساخت چالگ و میه کوت با شماره ثبت 1983 پنجم تیر سال 1398 در لیست آثار ناملموس به ثبت رسیده است.

معاون میراث فرهنگی ایلام بعلاوه از برگزاری مراسم یلدا در قلعه والی این استان اطلاع داد و گفت که بناست به مناسبت شب چله در این قلعه تاریخی سفره یلدا برپا نمایند و آیین های محلی یلدا (چله) را که بتازگی در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده، جشن بگیرند.

گلزار مولایی، کارشناس تغذیه درباره این شیرینی محلی ایلام گفته است: کله کنجی یکی از شیرینی های مخصوص ایلام است که از ترکیب خرما، گردو و روغن کنجد در قالب های مختلفی بر سر سفره یلدا گذاشته می گردد و دارای منبع غنی امگا 6، پروتئین، فیبر و ویتامین است که طبعی گرم دارد و سرشار از انرژی است. مصرف تنقلات، آجیل ها و مغزها به عنوان موادی که طبع گرم دارند و از سوی دیگر هندوانه، خرمالو و خیار که طبعی سرد دارد، موجب ناسازگاری دستگاه گوارش می گردد، بنابراین توصیه می گردد در شب یلدا به این موضوعات توجه گردد.