خواص تخم پرنده ها؛ از مرغ و بوقلمون تا اردک و غاز - زنگ قلاب بافی

تخم مرغ؛ منبع عالی پروتئین

این ماده غذایی منبع غنی از پروتئین و حاوی 9 اسیدآمینه لازم است. زرده تخم مرغ نیز سرشار از چربی هاست که بیشتر آنها اسیدهای چرب غیراشباع هستند. این ترکیبات به علت تاثیر پیشگیرانه بر سلامت سیستم قلبی - عروقی معروفیت دارند. تخم مرغ منبع غنی از ویتامین B12 است که ماده مفید و ضروری برای متابولیسم بدن و سلامت سلول های خوبی است که البته بیشتر میزان آن در زرده وجود دارد. مصرف یک تخم مرغ در روز می تواند 12 درصد احتیاج یک فرد بزرگسال به این ویتامین را تامین کند. زرده تخم مرغ بعلاوه سرشار از ویتامین های محلول در چربی و لسیتین (گروهی از فسفولیپیدها) است.

مهم ترین ارزش تغذیه ای سعید، تخم مرغ نیز میزان بالای پروتئین آن است که سرشار از سلیوم روی و مس محسوب می گردد. سلیوم یکی از برترین مواد معدنی برای سلامت است که تاثیرات متعددی مانند محافظت سلول ها، تسهیل عملکرد عده تیروئید و خنثی کردن رادیکال های آزاد دارد. علاوه بر این تخم مرغ را باید منبع عالی از مواد معدنی مانند منیزیم، فسفر، پتاسیم، کلسیم، آهن و ید دانست.

در گذشته تصور می شد تخم مرغ باید از برنامه غذایی مبتلایان به کلسترول خون حذف گردد اما آنالیز ها ثابت نموده اند میزان کلسترول مواد غذایی تاثیر چندانی در کلسترول خون که عموما در کبد تشکیل می گردد ندارد. از همین رو مصرف تخم مرغ به علت میزان فراوان ویتامین ها و ریزمغذی های مفید نه تنها برای سلامت سیستم قلبی - عروقی مضر نیست، بلکه می تواند تاثیر محافظتی برای قلب و حتی کبد نیز داشته باشد. البته این ماده غذایی نیز مانند همه خوراکی ها باید در قالب یک برنامه غذایی متعادل و متنوع و همراه شیوه زندگی سالم گنجانده گردد.

تخم بوقلمون؛ برای افراد مستعد حساسیت

تخم بوقلمون ارزش تغذیه ای بالایی دارد و در تامین احتیاجهای ضروری بدن مفید است اما به علت میزان بالای کلسترول و چربی های اشباع نباید در مصرف آن زیاده روی کرد. بیشترین میزان کالری موجود در تخم بوقلمون از چربی ها نشأت می گیرد؛ یعنی هر تخم بوقلمون 9.4 گرم چربی دارد که 63 درصد دریافت کالری را در بر می گیرد. این چربی ها انرژی لازم برای شیوه زندگی سالم و پرتحرک را تامین می نماید، منبع اسیدهای چرب ضروری برای اجزای سلولی است و به جذب ریزمغذی ها یاری می نماید. بعلاوه 10.8 گرم پروتئین دارد که 32 درصد میزان کالری را تامین می نماید.

پروتئین ها در عملکرد مطلوب سیستم ایمنی، رشد بافت ها و حفظ توده عضلانی موثر هستند. اما تخم بوقلمون بدون گلوسید است و در هر عدد کمتر از یک گرم وجود دارد. مصرف یک تخم بوقلمون در روز می تواند تقریبا 18 و 41 درصد احتیاج روزانه خانم ها و آقایان به آهن و نیمی از احتیاج روزانه به سلنیوم را تامین کند. از لحاظ ویتامین ها نیز باید اشاره نمود تخم بوقلمون سرشار از ویتامین های گروه B و A به خصوص ویتامین های B9 و B12 است که به گلبول های قرمز در اکسیژن رسانی مطلوب یاری می نمایند.

ویتامین B9 یا فولات نیز برای رشد سلامت سیستم عصبی چنین لازم است و ویتامین B12 برای عملکرد مطلوب سلول های عصبی و کاهش خطر سرطان موثر است. مصرف یک تخم بوقلمون 14 درصد احتیاج بدن به فولات و 56 درصد احتیاج به B12 را تامین می نماید.م تخم بوقلمون هیچ واکنش حساسیت زایی در پی ندارد و برای افراد مستعد حساسیت های غذایی به خصوص بچه ها مناسب است. البته برای حفظ سلامت مصرف نمایند، توصیه می گردد تخم بوقلمون 10 دقیقه حرارت ببیند تا کاملا پخته گردد.

تخم بلدرچین؛ منبع ویتامین A

تخم بلدرچین یکی از کوچک ترین انواع تخم پرندگان است که به رغم میزان کوچک، ارزش تغذیه ای بالایی دارد و از لحاظ میزان پروتئین ها، ویتامین ها و مواد معدنی متعادل است، در وهله اول خواص آن به میزان بالای پروتئین موجود در آن مربوط می گردد. تخم بلدرچین سرشار از ویتامین A و کولین است که این ماده در سلامت اجزای سلولی و محافظت از سیستم عصبی به خصوص برای رشد مغزی جنین و بچه ها نقش دارد. ویتامین A در تقویت بینایی و بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن نیز موثر است و برای خانم های باردار و بچه ها،

مصرف هر سهم تخم بلدرچین در روز می تواند حدود 20 درصد احتیاج روزانه به کولین و 10 درصد به ویتامین A را تامین کند. البته منبع ویتامین D و B12 و B5 و فولات نیز محسوب می گردد. تخم بلدرچین نیز مانند دیگر انواع تخم پرندگان منبع خوبی از مواد معدنی مانند آهن، سلیوم سدیم، پتاسیم، فسفر، ید و سدیم است و مصرف 4 تا 5 عدد آن می تواند به میزان یک تخم مرغ معمولی احتیاجهای تغذیه ای فرد را تامین کند. گرچه در گذشته تخم بلدرچین تنها به عنوان یک خوراکی تزئینی استفاده می شد،

امروزه فواید متعدد آن بر سلامت کاملا تایید شده است، از جمله می توان اشاره نمود که مصرف منظم آن می تواند تاثیر مثبتی بر بیماران مبتلا به بیماری های روان تنی و عصبی و بعلاوه آسم داشته باشد. میزان فراوان چربی ها، پروتئین ها و اسید فولیک تخم بلدرچین باعث شده خوراکی بسیار عالی برای خانم های باردار باشد. تخم بلدرچین تاثیر مثبتی بر روند فراوری مثل خانم ها دارد و به حفظ تعادل هورمون ها یاری می نماید. البته مصرف منظم تخم بلدرچین به علت میزان فراوان چربی و انرژی حتما کنار تغذیه متعادل مفید خواهد بود و بهتر است مبتلایان به بیماری های قلبی و افرادی که تحرک کمی دارند در این زمینه با پزشک معالج شان مشورت نمایند.

تخم شترمرغ؛ گزینه ای کم چرب

پرنده ای که لقب بزرگترین پرنده را دارد مسلما بزرگترین تخم را نیز میان پرندگان خواهد داشت! تخم شترمرغ به طور میانه 17 تا 198 سانتی متر طول و حدود 15 سانتی متر غرض دارد. وزن آن بین 1100 تا 1900 گرم و معادل تقریبا 25 تخم ماکیان است. صنعت پرورش شترمرغ از سال های 1980 میلادی در ایالات متحده رود یافت و به تدریج در جوامع دیگر نیز مورد استقبال نهاده شد، به طوری که امروزه بسیاری از کشورها این صنعت را به کار گرفته اند. طبیعتا هیچ فردی نمی تواند به تنهایی یک تخم شترمرغ را بخورد. تخم شترمرغ کامل حدود 3 هزار کیلوکالری انرژی دارد. از لحاظ پروتئینت و چربی ها نیز تخم شترمرغ منبع غنی است

اما میزان ویتامین های آن با تخم دیگر ماکیان فرق دارد. ویتامین A و E موجود در تخم شترمرغ کمتر از تخم مرغ است اما منبع خوبی از تیامین (ویتامینB1) محسوب می گردد. آهن و منیزیم آن نسبت به تخم مرغ کمی بیشتر است اما روی و منگنز کمتری دارد و به علاوه منبع غنی از کلسیم و فسفر محسوب می گردد. شاید مهم ترین مزیت تخم شترمرغ نسبت به تخم مرغ یا به عبارتی تخم ماکیان را باید میزان بسیار پایین کلسترول و چربی های اشباع دانست.

آنچه در مصرف تخم شترمرغ اهمیت دارد، نحوه طبخ آن است. پوسته تخم این پرنده حاوی کربنات کلسیم و بسیار ضخیم است و به همین علت نمی توان به راحتی مانند تخم دیگر پرندگان آن را شکست. برترین روش شکستنت، استفاده از ابزار نوک تیزی است تا قسمتی از پوسته سوراخ گردد و محتویات آن بیرون بیاید. معمولا تخم شترمرغ به شکل نیمرو یا برای تهیه انواع کوکو و ... استفاده می گردد اما اگر تصمیم داشتید آن را آبپز کنید باید شکیبا باشید و برای یک تخم یک کیلوگرمی، 35 دقیقه زمان پخت در آب جوش در نظر بگیرید و اگر وزنی تا 2 کیلوگرم داشت تا 45 دقیقه نیز می رسد.

تخم اردک و غاز؛ احتیاجمند حرارت پخت بیشتر

تخم اردک از تخم مرغ بزرگتر و میزان کالری آن بیشتر از یک تخم مرغ است؛ 130 کیلوکالری در مقایسه با 72 کیلوکالری تخم غاز نیز کمی بزرگتر از تخم اردک است، تخم اردک و غاز از لحاظ میزان ویتامین ها و دیگر ریزمغذی ها مانند تخم مرغ و دیگر پرندگان است. اما نکته مهم در خصوص آنها این که هرگز نباید خام مصرف شوند، زیرا معمولا حاوی میزان زیادی باکتری هستند. از این رو، برای از بین رفتن این باکتری ها توصیه می گردد. تخم اردک حداقل 15 دقیقه حرارت ببیند و تخم غاز 25 دقیقه. بعلاوه بهتر است از نگهداری آنها خودداری شده و کاملا تازه مصرف شوند. البته در صورتی که تخم غاز یا اردکی بسیار آلوده تر از حد معمول است.باید از خوردن آن صرف نظر کرد زیرا احتمال انتقال آلودگی ها افزایش پیدا می نماید.

تخم کبک؛ بدون آنتی بیوتیک

کنار گوشت بسیار لذیذ کبک، تخم آن نیز ارزش تغذیه ای بالایی نسبت به تخم دیگر ماکیان دارد و منبع بسیار غنی از ویتامین ها و مواد معدنی محسوب می گردد. بعلاوه سرشار از پروتئین و اسیدهای آمینه است و تاثیر خوبی در تامین انرژی دارد. ارزش غذایی تخم کبک نسبتا مشابه تخم بلدرچین است و منبع بسیار خوبی از فسفر، آهن، ویتامین های B1 و B2 است و ید، منیزیم و مس از جمله مهم ترین مواد معدنی موجود در سفیده تخم مرغ این پرنده محسوب می گردد. مجموعه این خواص کنار عواملی مانند استفاده نکردن از آنتی بیوتیک ها و هورمون ها در صنعت پرورش کبک باعث شده تخم این پرنده برای افراد ضعیف، بچه ها و سالمندان بسیار مفید باشد و به طور کلی می تواند احتیاج بدن به بسیاری از ریزمغذی ها را تامین کند.

پ