هماتوم چیست و تفاوت آن با کبودی - زنگ قلاب بافی

وارد شدن آسیب به بخشی از بدن می تواند باعث پارگی دیواره عروق خونی گردد، امری که امکان درز خون به بافت اطراف را فراهم می نماید.

هماتوم ممکن است در هر نوعی از عروق خونی رخ دهد از جمله: رگ ها، سرخرگ ها و مویرگ ها. محل وقوع هماتوم ممکن است باعث تغییر در ماهیت آن گردد.

هماتوم شبیه به هموراژ یا همان خونریزی داخلی است اما هموراژ به خونریزی مداوم اطلاق می گردد، در حالی که در هماتوم خون معمولاً دلمه بسته است.

انواع هماتوم

نوع هماتوم به محل پدیدار شدن آن در بدن بستگی دارد. محل وقوع آن ممکن است به مشخص میزان خطر بالقوه آن هم یاری کند.

انواع هماتوم عبارت است از:

هماتوم میان نرمه گوش و پوست روی آن

هماتوم زیر ناخن دست یا پا

هماتوم کف سر

هماتوم تیغه بینی

هماتوم زیر پوستی

هماتوم درون حفره شکمی

هماتوم طحال

هماتوم کبد

هماتوم میان نخاع و ستون فقرات

هماتوم میان جمجمه و جداره بیرون مغز

هماتوم میان بافت مغز و جداره داخلی آن

علل هماتوم

وارد شدن صدمه یا ضربه شایع ترین دلایل وقوع هماتوم هستند. وارد آمدن هر گونه آسیبی به دیواره عروق خونی ممکن است باعث نشت خون به بیرون آن ها گردد. به دنبال این اتفاق حوضچه ای از خون تشکیل و درنتیجه هماتوم ایجاد می گردد.

شدت صدمه لزوماً نباید زیاد باشد تا باعث هماتوم گردد. ممکن است بر اثر یک آسیب جزئی مثل ضربه خوردن به انگشت شست پایتان هم زیر ناخن آن هماتوم ایجاد گردد.

صدمات جدی تر مانند آن هایی که بر اثر تصادفات رانندگی، سقوط از ارتفاع یا آنوریسم (عظیم شدن یا بیرون زدن دیواره یک سرخرگ) به وجود می آیند هم ممکن است باعث هماتوم های شدید شوند.

برخی عمل های جراحی مانند عمل های پزشکی، دندانی یا زیبایی هم ممکن است باعث هماتوم شوند چون می توانند به بافت ها و عروق خونی اطراف صدمه وارد نمایند.

برخی داروهای رقیق نماینده خون هم ریسک بروز هماتوم را بالا می برند. افرادی که به طور مرتب آسپرین، وارفارین یا پرسانتین مصرف می نمایند ممکن است احتمال تجربه خونریزی از جمله هماتوم در آن ها بالاتر باشد.

در هماتوم های سطحی تر نشانه ها عبارتند از:

تغییر رنگ پوست

التهاب و ورم

حساس شدن نقطه مورد نظر به فشار

قرمز شدن پوست

گرم شدن پوست دور هماتوم

درد

تشخیص هماتوم های داخلی ممکن است دشوارتر باشد. اگر در یک سانحه رانندگی بوده یا دچار صدمه جدی ای شده باشید باید به طور مرتب به پزشک مراجعه کنید تا از جهت بروز هماتوم مورد معاینه قرار بگیرید.

تفاوت هماتوم با کبودی

تغییر رنگ پوست و حساس شدن ناحیه مورد نظر به فشار معمولاً این تصور را به وجود می آورد که هماتوم و کبودی یکی هستند.

کبودی زمانی رخ می دهد که خون از عروق خونی کوچک به بیرون درز می نماید و باعث می گردد لکه بنفش، آبی یا تیره رنگی روی پوست ظاهر گردد. رنگ کبودی به مرور و با ترمیم یافتن آن تغییر می نماید و معمولاً یا روشن تر یا تبدیل به زرد می گردد و در نهایت هم به طور کامل محو می گردد. کبودی معمولاً مشکل جدی ای نیست.

در مقابل، هماتوم از عروق خونی عظیم نشت می نماید. لکه ناشی از آن ممکن است به رنگ آبی تیره یا سیاه باشد اما می تواند باعث قرمزی چشمگیر پوست هم گردد. هماتوم بر اثر ضربه های شدیدتری به وجود می آید و ممکن است مسئله ای جدی و احتیاجمند درمان پزشکی باشد.

اغلب کبودی ها به طور اتوماتیک و بدون احتیاج به درمان، التیام می یابند. کبودی های شدید به ندرت رخ می دهند اما ممکن است باعث وارد شدن آسیب به بافت ها و اندام های داخلی شوند و برای جلوگیری از عفونت احتیاجمند درمان باشند.

برخی افراد بیشتر مستعد کبودی هستند، از جمله افراد مبتلا به کم خونی یا کمبود ویتامین و کسانی که داروهای رقیق نماینده خون مصرف می نمایند.

درمان هماتوم

هماتوم در برخی موارد احتیاج به درمان ندارد و بدن معمولاً خون ناشی از هماتوم را به مرور جذب می نماید.

برای درمان هماتوم های زیر پوست، ناخن یا دیگر بافت های نرم، باید به ناحیه آسیب دیده استراحت دهید و برای کاهش درد یا ورم یک کیسه یخ را درون حوله بپیچید و روی ناحیه مورد نظر قرار دهید.

پیچیدن یا شکسته بندی ناحیه اطراف هماتوم هم ممکن است زمانی که عروق خونی دوره ترمیم خود را سپری می نمایند به جلوگیری از باز شدن مجدد آن ها یاری کند. در صورت لزوم ممکن است پزشک دستورات خاصی هم در خصوص نحوه انجام این کار داشته باشد.

در صورت دردناک بودن صدمه وارد شده، پزشک ممکن است توصیه کند از مسکن های بدون نسخه یا تجویزی بهره ببرید. معمولاً به بیمار توصیه می گردد از مصرف برخی مسکن ها مانند آسپرین که خون را رقیق می نمایند و ممکن است باعث تشدید هماتوم شوند، خودداری کند.

برخی هماتوم ها ممکن است احتیاج به تخلیه با یاری عمل جراحی داشته باشند. اگر هماتوم به گونه ای باشد که به نخاع، مغز یا دیگر اندام های بدن فشار وارد کند، احتمال جراحی بیشتر می گردد. در باقی موارد، پزشک ممکن است به دلیل ریسک عفونت تصمیم به تخلیه هماتوم بگیرد.

انجام عمل جراحی در همه موارد ضروری نیست، حتی زمانی که هماتوم درون جمجمه باشد.

در موارد نادر ممکن است به دلیل تداوم نشت خون از عروق خونی، گسترش هماتوم هم ادامه یابد. نتیجه ترکیبی از خون جدید و قدیمی است که پزشک باید به طور کامل آن را تخلیه کند.